ଫୋବିଆ ଏକ ରୋଗ ଯାହା ଅତ୍ୟଧିକ ଏବଂ ଅକାରଣ ଭୟ ସହିତ ଜଡିତ । ଯଦି ତୁମର ଫୋବିଆ ଅଛି, ତୁମେ ଯେତେବେଳେ ତୁମର ଭୟର ସାମ୍ନାକୁ ଆସିବ, ତୁମେ ଏକ ଗଭୀର ଭୟ କିମ୍ବା ଆତଙ୍କ ଅନୁଭବ କରିପାରିବ । ଭୟ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନ, ବସ୍ତୁ କିମ୍ବା ପରିସ୍ଥିତିର ହୋଇପାରେ ।
ଫୋବିଆ ର ଅନେକ ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରକାରର ହୋଇଥାଏ, ଯେପରିକି ଉଚ୍ଚତାର ଭୟ, ସର୍ବସାଧାରଣ ସ୍ଥାନ କିମ୍ବା ସୁନସାନ ସ୍ଥାନ ର ଭୟ । ଯଦି ଆପଣ ଦୈନନ୍ଦିନ ସାମାଜିକ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଚିନ୍ତିତ ଏବଂ ଅତ୍ୟଧିକ ଲଜ୍ଜା ଅନୁଭବ କରନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣଙ୍କର ସାମାଜିକ ଫୋବିୟା ହୋଇପାରେ । କେତେକ ସାଧାରଣ ଫୋବିଆ ଯେପରିକି ଟନେଲ୍, ରାଜପଥ, ଅତ୍ୟଧିକ ଜଳ, ଉଡ଼ାଣ, ପଶୁ ଏବଂ ରକ୍ତ ଇତ୍ୟାଦି ଦେଖି ଭୟ କରିବା ।
ଫୋବିଆ ରୋଗୀ କୁ distress ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଗୁରୁତର ଅକ୍ଷମତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କରିପାରେ । ଫୋବିଆ ଥିବା ଲୋକମାନେ ପ୍ରାୟତ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ଯେ ସେମାନଙ୍କର ଭୟ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଯଥା, ତଥାପି ସେମାନେ ଏହି ବିଷୟରେ କିଛି କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ଏହିପରି ସମସ୍ୟା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପର୍କକୁ ବାଧା ଦେବା, ବିଦ୍ୟାଳୟ କିମ୍ବା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାରେ ବାଧା ଦେଇଥାଏ ।
ଫୋବିଆର ଲକ୍ଷଣ ବା ସଙ୍କେତଗୁଡିକ କ’ଣ?
ଭୟର ଉତ୍ସକୁ ସାମ୍ନା କରିବା କିମ୍ବା ମନେ ପକାଇ ହଠାତ୍ ଭୟଙ୍କର ଭୟ, ଚିନ୍ତା ଅନୁଭବ କରିବା।
ଏହା ଜାଣି ମଧ୍ୟ କି ଭୟ ଅକାରଣ, ତଥାପି ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ ଅନୁଭବ କରିବା ।
ଭୟ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ବସ୍ତୁ ଯେତେ ଆପଣଙ୍କ ନିକଟତର ହୁଏ, ଚିନ୍ତା ସେତିକି ଅଧିକ ଘୋର ହୋଇଯାଏ ।
ସେହି ବସ୍ତୁ କିମ୍ବା ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଏଡାଇବା କିମ୍ବା ଚିନ୍ତା ଏବଂ ଭୟକୁ ସହ୍ୟ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ପାଇଁ ସବୁକିଛି କରିବା ।
ଭୟର ଭାବନା ହେତୁ ମସ୍ତିଷ୍କ ଦ୍ଵାରା ସାଧାରଣ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାରେ ଅସୁବିଧା ।
ଶାରୀରିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଏବଂ ସମ୍ବେଦନଶୀତା ଯେଉଁଥିରେ ଝାଳ ବୋହିବା, ହୃଦୟର ଗତି ବଢିଯିବା, ଛାତିରେ କଷ୍ଟ ହେବା ଏବଂ ନିଶ୍ୱାସ ନେବାରେ ଅସୁବିଧା ଆଦି ମଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ ।
ଆଘାତ, ରକ୍ତ ଇତ୍ୟାଦି ଦେଖିବା ସମୟରେ ବାନ୍ତି, ଝୁଣ୍ଟିବା କିମ୍ବା ବେହୋସ ହୋଇଯିବା ।
ପିଲାମାନଙ୍କଠାରେ କ୍ରୋଧ, ଜିଦ୍ଖୋରତା, ଚିତ୍କାର କରିବା, କିମ୍ବା ପିତାମାତାଙ୍କଠାରୁ ଦୂରେଇ ଯିବାକୁ ମନା କରିବା ଇତ୍ୟାଦି ଦେଖାଦିଏ ।
କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଫୋବିଆର ଲକ୍ଷଣ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ :
ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବସ୍ତୁ କିମ୍ବା ପରିସ୍ଥିତିର ଅତ୍ୟଧିକ କିମ୍ବା ତର୍କହୀନ ଭୟ ।
ସେହି ବସ୍ତୁ କିମ୍ବା ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଏଡାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା କିମ୍ବା ଗମ୍ଭୀର ସଙ୍କଟ ସହ ମୁକାବିଲା କରିବା ।
ଏକ ଚିନ୍ତା କିମ୍ବା Panic Attack ର ଲକ୍ଷଣ ଯେପରିକି ଦ୍ରୁତ ହୃଦସ୍ପନ୍ଦନ, ବାନ୍ତି ଏବଂ ଝାଡା, ଝାଳ ବାହାରିବା, ଡ଼ର ରେ ଥରିବା, ନିଶ୍ୱାସ ନେବାରେ ଅସୁବିଧା, ମୁଣ୍ଡ ବୁଲାଇବା ଇତ୍ୟାଦି ।
ଫୋବିଆ ର କାରଣ :
ଏହା ସାଧାରଣତ 4 ରୁ 8 ବର୍ଷ ବୟସର ପିଲାମାନଙ୍କଠାରେ ଦେଖାଯାଏ । କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ, ଏହା ମଧ୍ୟ ଜୀବନରେ ଘଟିଥିବା କିଛି ଘଟଣା ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥାଏ ।
ପରିବାରର କୌଣସି ସଦସ୍ୟଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କୌଣସି ଭୟାନକ ଦୁର୍ଘଟଣା ର ସମ୍ନା ଅନ୍ୟ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଫୋବିଆ ର କାରଣ ହୋଇପାରେ, ଅଧିକାଂଶ ପିଲାଙ୍କର ଏହା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ ।
ଯଦି କୌଣସି ଶିଶୁର ମାତାକୁ ବୁଡୁବୁଡ଼ିଆଣି ପାଇଁ ଡର ଥାଏ (Arachnophobia), ତେବେ ଶିଶୁଟିର ଏହି ଫୋବିୟା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ ।
ଫୋବିଆର ଚିକିତ୍ସା କ’ଣ?
ଔଷଧ ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥେରେପି କିମ୍ବା ଉଭୟର ମିଶ୍ରଣ ସହିତ ଫୋବିଆର ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଇପାରେ । ଅଧିକାଂଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଭୟ ଔଷଧ ଏବଂ ଥେରାପି ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
